Meer zelf doen geeft meer zelfvertrouwen
Van zorgen vóór naar zorgen dát. Het is de grootste en tevens belangrijkste verandering in de ouderenzorg. Maar hoe maken we de zelfredzaamheid van ouderen stap voor stap mogelijk?
Gepubliceerd op 27-05-2025
We praten erover met Leonie Gerrits, wijkverpleegkundige bij woon- en zorgcentrum De Vriezenhof in Vriezenveen. In de inmiddels 10 jaar dat ze hier werkt, heeft ze veel zien veranderen.
Leonie koos al vroeg voor een carrière in de zorg. Leonie: “Op mijn 15e startte ik met de opleiding mbo Verpleegkundige. Dit beviel zo goed dat ik er een duale opleiding hbo Verpleegkunde aan vastplakte. Via een stage kwam ik bij De Vriezenhof terecht.” Toen Leonie klaar was met haar stage stond er bij de Vriezenhof een vacature wijkzorg open. “Een mooie kans die ik met beide handen aangreep. Ik had inmiddels al de nodige ervaring in de wijkverpleging en voelde me goed op m’n plek bij De Vriezenhof. Een win-win-situatie dus.”
Visie op verandering
Doordat Leonie al lange tijd in de ouderenzorg werkt, krijgt ze de veranderingen uit eerste hand mee. “Tijdens mijn opleiding merkte ik de verschuiving van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’ al op. Persoonlijk ben ik hier een groot voorstander van. De vergrijzing van Nederland gaat namelijk enorm hard. Vermoedelijk zitten we in 2040 pas op het hoogtepunt. Maar als we in dit tempo en op deze manier doorgaan, houden we het als zorgprofessionals niet vol. Dat vind ik erg zorgelijk.” Leonie spoort haar collega’s bewust aan om zorgvragers meer zelf te laten doen, door de inzet van hulpmiddelen bijvoorbeeld. Dit is niet altijd eenvoudig. “Als zorgverleners willen we allemaal het beste voor de cliënten. Maar ik merk dat sommige collega’s een andere kijk hebben op hoe je die zorg kunt verlenen. Zij zijn de zorg in gegaan, omdat ze letterlijk willen zorgen. Ouderen zoveel mogelijk uit handen nemen om hun leven zo prettig mogelijk te maken. Die vertrouwde manier van werken verandert. Je kunt je voorstellen dat zoiets niet zonder slag of stoot gaat.”
Een verandering vol voordelen
Met deze verandering wil Leonie niet het zorghart van haar collega’s belemmeren. Ze vraagt hen alleen om het op een andere manier in te zetten. In haar overtuiging van de nieuwe werkwijze benadrukt ze daarom niet alleen de urgentie van de verandering. Leonie praat ook duidelijk over de voordelen die het oplevert. Voor zorgvrager én ouderenzorg-professional. “Mensen een goede dag bezorgen, vind ik het mooiste aan mijn werk. Het geeft zo’n gevoel van tevredenheid als een cliënt dankzij mijn hulp een goede start van de dag heeft. Maar dat gevoel is nog veel sterker als ik een cliënt help om zelf meer te doen. Als ik voortdurend taken uit handen neem, bevestig ik dat de cliënt niets meer kan. Daarnaast verhoog ik zo de werkdruk alleen maar. Door te kijken wat iemand zelf nog kan, geef ik vertrouwen. Ik zet iemand in z’n kracht. Dat doet enorm veel voor het gevoel van eigenwaarde.”
Als ik voortdurend taken uit handen neem, bevestig ik dat de cliënt niets meer kan. Daarnaast verhoog ik zo de werkdruk alleen maar. Door te kijken wat iemand zelf nog kan, geef ik vertrouwen. Ik zet iemand in z’n kracht. Dat doet enorm veel voor het gevoel van eigenwaarde.
Dit kun jij doen
Dat de transitie niet van de een op de andere dag geslaagd is, snapt Leonie maar al te goed. Voor zowel zorgvragers als ouderenzorg-professionals kost dit tijd. “Maar de groep die dit aangaat, is groter. Het gaat om de hele maatschappij. We kunnen allemaal wat doen. Ik zou mensen van 50+ willen adviseren alvast na te denken over hun oude dag. Woon je goed waar je nu woont? Wie van je naasten kun je later inschakelen voor hulp? Het zijn simpele vragen waarop je nu al kunt anticiperen.” Daarnaast heeft Leonie advies voor jongeren. “Eenzaamheid onder ouderen is een serieus probleem waarover we nauwelijks praten. Voor een cliënt is een bezoekje van een ouderenzorg-professional erg fijn. Maar het bezoek van bijvoorbeeld een kleinkind is een ware highlight van de dag. Ik geloof dat jonge mensen hier dus een rol kunnen spelen. Als je nog grootouders hebt, ga bij ze langs. Of meld je aan als vrijwilliger bij een ouderenzorgorganisatie. Jongeren voelen vaak als speciaal bezoek, omdat ze frisse inzichten en nieuws meebrengen. Gun hen - maar ook zeker jezelf - zo’n momentje. Want ik weet zeker dat jij uit zo’n bezoek ook ontzettend veel voldoening en plezier haalt.”